Σάββατο 16 Οκτωβρίου 2010

Αρχαίο Θορικό!

Αρχαίο θέατρο στο Θορικό.

Το θέατρο, ένα από τα αρχαιότερα, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον για τις ιδιορρυθμίες του. Χτίστηκε στο 3ο τέταρτο του 5ου αιώνα. Το κοίλο, με χτιστά λίθινα εδώλια, δεν αποτελεί όπως στα άλλα θέατρα ημικύκλιο, άλλα μισή έλλειψη και έχει στη μια πάροδο ναΐσκο του Διονύσου και στην αντικρινή σύμπλεγμα μικρών δωματίων.








ένα από τα αρχαιότερα επίπεδα πλυντήρια.

η είσοδος της αρχαίας μεταλλευτικής στοάς, στην οποία μαρτυρείται παρουσία ανθρώπων και εκμετάλλευση των πόρων της από το 3.000 π. χ. !!!


 Εδώ άνθησε το δράμα, «κάλλιστον εύρημα των Ελλήνων». Η Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών διενήργησε το 1886 την πρώτη ανασκαφική έρευνα. Ο καθηγητής H. F. Mussche, από το 1963 και επί δύο δεκαετίες ασχολήθηκε – στα πλαίσια της Βελγικής Αρχαιολογικής αποστολής – συστηματικά με την ανασκαφή του χώρου και απέδειξε ότι το θέατρο στην πρώϊμή του μορφή  - η πλαγιά του λόφου, ως φυσικόν κοίλον για τους θεατές, και ο πρώτος τοίχος που υποστηρίζει την ορχήστρα για τον υποκριτή και το χορό – λειτούργησε στα τέλη της αρχαϊκής περιόδου (τέλη 6ου π.Χ. αι.). Ο δεύτερος τοίχος που στηρίζει την ορχήστρα, το κατώτερον κοίλον, είναι των μέσων του 5ου π.Χ. αι. και το ανώτερο κοίλον με τον ισοδομικό αναλημματικό τοίχο είναι των μέσων του 4ου π.Χ. αι. Το κοίλον του θεάτρου δεν έχει το τυπικό ημικυκλικό σχήμα αλλά ελλειψοειδές, η δε ορχήστρα δεν ήταν κυκλική ήταν όμως η πιο μεγάλη από τις άλλες ορχήστρες των αρχαίων ελληνικών θεάτρων.

το εσωτερικό της στοάς..

Δύο κλίμακες το χωρίζουν σε τρεις ανισομεγέθεις κερκίδες. Μετά την επέκτασή του με το ανώτερο κοίλον προστέθηκε διάζωμα. Επίσης διευκολύνθηκε η πρόσβαση στο ανώτερο κοίλον με δύο εισόδους ανατολικά και δυτικά (μέσα του 4ου π.Χ. αι.). Η χωρητικότητα του θεάτρου ήταν γύρω στους 4.000 θεατές. Δυτικά της ορχήστρας σώζεται η βάση μικρού ναού αφιερωμένου στο Διόνυσο (μέσα του 5ου π.Χ. αι.), σε ευθυγράμμιση με τη δυτική πάροδο αποκαλύφθηκε οικία την οποία χρησιμοποιούσαν οι ιερείς και μια αίθουσα που χρησίμευε ως σκηνοθήκη. Η σκηνή ήταν ξύλινη και δεν αντικαταστάθηκε αργότερα από λίθινη κατασκευή όπως έγινε σε άλλα θέατρα. Δύο μονόλιθοι που εντοπίστηκαν στο αμέσως παρακείμενο αρχαίο νεκροταφείο, με μεγάλες υποδοχές στο κέντρο τους χρησιμοποιήθηκαν για τη στήριξη των δοκών που συγκρατούσαν τη σκηνή.
Ανατολικά της ορχήστρας υπάρχει η βάση του βωμού (μέσα 5ου π.Χ. αι.) και μια λαξευμένη αίθουσα (μέσα 5ου π.Χ. αι.) με φυσικούς πάγκους για τις ανάγκες των συνεδριάσεων των εκπροσώπων του δήμου ο χώρος δε του θεάτρου χρησιμοποιούταν και ως τόπος συγκεντρώσεων και συνελεύσεων των πολιτών. Εκεί θ’ αντηχούσαν οι παιάνες και οι ιαχές των Αθηναίων εφήβων κατά την τελετή της ενηλικίωσής τους όταν τους ανέθετε ο δήμος τη φύλαξη του οχυρού του Θορικού.
Η νότια ζώνη του θεάτρου καταλαμβάνεται από μια νεκρόπολη (έναρξη απ’ το 570 – τέλη 4ου π.Χ. αι.), όπου ανακαλύφθηκε και μια κάμινος παραγωγής σιδήρου της Ρωμαϊκής εποχής. Ο καθηγητής H.F. Mussche γι’ αυτές τις αρχιτεκτονικές ρυθμίσεις στο χώρο του θεάτρου σημειώνει: «πρέπει να παρατηρήσουμε ότι αυτό που βλέπουμε σήμερα δεν πρέπει να είχε την ίδια παράξενη θέα στην αρχαιότητα. Η νεκρόπολη κατά μεγάλο μέρος, ήταν αθέατη απ’ τον όγκο της σκηνής, το πλυντήριο – που βρίσκεται δυτικά ακριβώς δίπλα στο θέατρο ήταν κρυμμένο απ’ τον όγκο του ναού του Διονύσου στη δυτική πάροδο».

Η έναρξη του χρόνου λειτουργίας του θεάτρου στα τέλη του 6ου π.Χ. αι. του δίνει πρωτεύουσα θέση στην ιστορία του δράματος διότι αποτελεί το ορατό τεκμήριο της μετάβασης απ’ τις αρχικές διονυσιακές τελετές στις δραματικές.

Σαφέστατα μας ζωντανεύει την εποχή – απ’ τα μέσα του 6ου αι και μετά – κατά την οποία ο πατέρας του δράματος, ο Θέσπις απ’ το Δήμο Ικαρίας (σημερινό Διόνυσο) της Αττικής δημιούργησε το «Άρμα Θέσπιδος», τον πρώτο περιοδεύοντα θίασο στον κόσμο, και έδινε παραστάσεις στους Δήμους της Αττικής, προφανώς και στο Θορικό. Ο Θέσπις είχε εισαγάγει την εξής εμπνευσμένη καινοτομία, πρόσθεσε έναν υποκριτή (αποκριτή) που αποκρινόταν, διαλεγόταν με το χορό ο οποίος τραγουδούσε τον διθύραμβο, το λατρευτικό τραγούδι προς τιμήν του Διονύσου, συνδέοντας έτσι το επικό (αφηγηματικό) με το λυρικό στοιχείο.

 

Απ’ το Δήμο Θορικού καταγόταν ο τραγικός ποιητής Καρκίνος (Καρκίνος Ξενοτίμου Θορίκιος) (5ος π.Χ. αι.), τον οποίο διακωμωδεί σε πολλά έργα του ο Αριστοφάνης˙ είναι αυτός που πρώτος εμφάνισε στη σκηνή τους θεούς πάσχοντες, κι ο μεγάλος κωμωδιογράφος στις «Νεφέλες» του τον περιγελά («Νεφέλαι» στιχ. 1260-1261 μετάφρ. Ποιος είναι αυτός που έβαλε τα κλάματα; Μήπως κανένας απ’ τους θεούς του Καρκίνου;)
Ο εν λόγω ποιητής από τον Θορικό φαίνεται ότι ήταν πλούσιος και επιφανής Αθηναίος πολίτης διότι μνημονεύεται ως τριήραρχος, είχε προσφέρει δηλαδή χρήματα για την πληρωμή των ναυτών και τον εξοπλισμό μιας τριήρους, όντας, σύμφωνα με τη συνήθεια στην Αθήνα, και κυβερνήτης- αναφέρεται επίσης και ως συστρατηγός- με άλλους δύο- στην εκστρατεία με 100 Αθηναϊκά πλοία στις αρχές του Πελοποννησιακού πολέμου (431 π.Χ.) κατά της Πελοποννήσου.
Ακόμη φαίνεται ότι δημιούργησε οικογενειακή παράδοση σε σχέση με την τραγική ποίηση αφού ο ένας γιος του, ο Ξενοκλής,  αναφέρεται ως τραγικός ποιητής και οι άλλοι ως χορευτές, ο δε έγγονός του που είχε το ίδιο όνομα, Καρκίνος, (4ος π.Χ. αι.) φέρεται ως ποιητής τραγωδίας με τον τίτλο Ορέστης, άλλα έργα του δε αναφέρει ο Αριστοτέλης (Αμφιάραος. Αλόπη, Οιδίπους, Μήδεια).
Τις δραματικές παραστάσεις παρακολουθούσαν εκτός των ελευθέρων ανδρών και των γυναικών τους και πολλοί δούλοι του Λαυρίου, όπως υποστηρίζεται τελευταία, καθήμενοι στα εδώλια πάνω απ’ το διάζωμα. Οι άρχοντες, οι επίσημοι, κάθονταν σε ειδικές θέσεις, στα πρώτα ξεχωριστά εδώλια του θεάτρου στο ίδιο ύψος της ορχήστρας.



Σε κάποια απόσταση δυτικό του θεάτρου βρέθηκαν τα θεμέλια του ναού της Δήμητρας και της Κόρης, του οποίου το καλύτερα διατηρημένο αρχιτεκτονικό υλικό φαίνεται ότι μεταφέρθηκε στην Αθήνα όταν ο Θορικός παράκμασε και χρησιμοποιήθηκε στον πρόναο του  ναού της Δήμητρας και της Κόρης που χτίστηκε κοωτό στο δυτικό κράσπεδο της οδού των Παναθηναίων. Εκτός από τη λατρεία της Δήμητρας και της Κόρης, είναι γνωστή και η λατρεία του επώνυμου ήρωα Θορίκου, του Διός Αυαωτήρος, της Ήρας Ειλει θυίας και του Διονύσου.

Εκτός από το θέατρο, έχουν βρεθεί ερείπια τειχών που χρονολογούνται στο 409 π.Χ., τμήματα στοάς, ενώ πολύ σημαντικό είναι τα τμήματα της κλασικής πόλης του Θορικού, που έχουν ανασκαφεί από το 1963 από Βέλγους αρχαιολόγους, και ειδικότερα της βιοτεχνικής της συνοικίας.



Μεταξύ άλλων βρέθηκε εργαστήριο καθαρισμού και πλυσίματος του μεταλλεύματος, που αποτελείται από περίπλοκο σύστημα δεξαμενών και αγωγών και το οποίο ήταν σε χρήση μέχρι τα τέλη του 5ου αιώνα. Τέλος, από το νεκροταφείο της πόλης ανασκάφηκαν συνολικό  72 τάφοι, γεωμετρικών, αρχαϊκών και κλασικών χρόνων.




ΘΟΡΙΚΟΣ


Ο Θορικός ήταν  στην αρχαιότητα μια από της σημαντικές πόλεις της Αττικής που βρίσκεται στα νοτιοανατολικό της παραλίας, μισή ώρα βόρεια του Λαυρίου και την οποία, σύμφωνα με την παράδοση, ίδρυσε  ο Κέκρωψ. Ήταν χτισμένος στον βόρειο μυχό του κόλπου, στα ρίζα του εκει λόφου Βελατούρι και στον προς τα δυτικό ομαλό χώρο.




Τα παλαιότερα ίχνη κατοίκησης ανήκουν ίσως, στα νεολιθικά χρόνια (αρχές 3ης χιλιετίας ).
Hδη στη ΜΕ εποχή ( 1900-1600 π.Χ.) οι κάτοικοι του Θορικού γνώριζαν και άκουσαν την επεξεργασία των μεταλλευμάτων του Λαυρίου. Τη μυκηναϊκή εγκατάσταση στο χώρο επιβεβαιώνουν δυο Θολωτοί τάφοι, στου οποίους υπάρχουν σαφή ίχνη ηρωολατρίας κατά την αρχαϊκή εποχή. Στα γεωμετρικά χρόνια υπήρχε οικισμός και νεκροταφείο, τα οποία εντοπιστήκαν.
Στα κλασικά και στα πρωϊμαελληνιστικά χρόνια ήταν σημαντικό οχυρό των Αθηναίων. Σύμφωνα με τη μυθική παράδοση, που μάλλον αντανακλά ιστορικά γεγονότα, πριν από τον Θησέα αποτελούσε ξεχωριστό δήμο όπου ο Ερεχθεύς είχε κάνει βασιλιά τον γαμπρό του Κέφαλο. Επί Κλεισθένους έγινε δήμος της  Ακαμαντίδος  φυλής. Ήταν κέντρο εμπορικής κίνησης στο οποίο συγκεντρωνόταν  η ξυλεία των γύρων δήμων. Τον Θορικό δεν το αναφέρει καθόλου  ο Παυσανίας, γιατί είχε  τελείως  παρακμάσει στην εποχή του. Ήδη από τα τέλη του 5ου π.Χ. αιώνα είχαν εμφανιστεί σοβαρά σημάδια παρακμής, που οφείλονται  ίσως στις πολλαπλές  ήττες της Αθήνας.  Μια αναλαμπή  τον 4ου π.Χ. αιώνα αποτέλεσε  πρόσκαιρη αναβίωση της οικονομικής άνθησης της πόλης, που παράκμαζε σταθερά μετά την εξάντληση των εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων του Λαυρίου και την υποτίμηση του αργύρου τον 4ου π.Χ. αιώνα.


Ο Πομπώνιος ο Μέγας, ο οποίος έζησε κατά το πρώτο μισό του 1ου  μ.Χ. αιώνα, υποστήριζε ότι ο Θορικός και η Βραυρώνα ήταν κάποτε πόλεις, ήδη δε  παρέμειναν μόνο ονομασίες , πράγμα που μας κάνει να συμπεραίνουμε ότι κατά την εποχή εκείνη ο Θορικός ήταν εγκαταλελειμμένος και κατεστραμμένος.
Στη μέση της χερσονήσου που χωρίζει τον βόρειο όρμο (Φραγκολίμανο) από τον νότιο (το κυρίως λιμάνι του Θορικού) υπάρχουν φτωχά λείψανα ενός φρουρίου που είχαν χτίσει οι Αθηναίοι στο τέλος του 5ου π.Χ. αιώνα για να προστατεύουν τα πλοία που θα περνούσαν από κει αν υπήρχε ανάγκη. Το οχυρό μπορούσε να χρησιμεύει και ως ακρόπολη του Θορικού, ο οποίος βρισκόταν  1 χιλ. δυτικότερα. Εκεί υπάρχουν σημαντικά λείψανα του θεάτρου, προσιτά από τη θέση όπου ο σημερινός δημόσιος δρόμος στρέφεται προς νότια με κατεύθυνση προς τον Κυπριανό και το Λαύριο, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση 3.5 περίπου χιλ. από το θέατρο.

πηγή κειμένου εδώ



ΟΜΑΔΑ ΣΕΙΡΙΟΣ

10 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Εξαιρετικού ενδιαφερόντος ανάρτηση αλλα περίμενα με αγωνία μια συνέχεια της πρηγούμενης.
Κάνεις πολύ καλή δουλειά.

Ευρύνοος είπε...

Θαλασσοκράτωρ

ευχαριστώ..

συνέχειες θα δίνονται..
σιγά σιγά, να έχει γούστο..

να είσαι καλά..
καλησπέρα..

ΟΥ ΤΙ ΔΑΝΟΣ είπε...

Χαίρε Ευρύνοε.

Greek Rose είπε...

Καλημέρα Ευρύνοε!
Πολύ ενδιαφέρουσα αρχαία τοποθεσία.
Αξίζει να την επισκεφτεί κάποιος.
Εν τω μεταξύ περιμένω να μας πεις περισσότερα για την στοά κάτω από τους Δελφούς.
Υποθέτω ότι έψαχναν να βρουν κάτι αυτοί που την έφτιαξαν η την διαπλάτυναν.

Βάσσια είπε...

Μπράβο Τάσο για το αφιέρωμα στο θέατρό μας :-)

Έχω κοιμηθεί στις πέτρες του, έχω απολαύσει τα αστέρια στον νυχτερινό ουρανό.. έχω μοναδικές αναμνήσεις, που ανανεώνονται.

Είναι, και θα μπορούσε να ήταν - αν το φρόντιζαν όλα τα χρόνια- από τα τα καλύτερα μνημεία μας.

Καλή Κυριακή
:-)

Ευρύνοος είπε...

ΟΥ ΤΙ ΔΑΝΟΣ

χαίρε φίλε μου..

έλαβα και τα χαιρετίσματα σου μέσω του προσώπου που μου τα έστειλες :)

άλλη φορά, ένα τηλέφωνο να σε δώ κιόλας να τα πούμε λίγο!

Ευρύνοος είπε...

Greek Rose

περιμένεις;
μα γιατί τέτοια έξαψη;
βλέπω θέλετε πολύ να μάθετε για τους υπόγειους κόσμους!

προφανώς, κάτι έκρυβαν εκεί ή κάτι έβγαζαν απο εκεί..

χαιρετώ σε :)

Ευρύνοος είπε...

Βάσσια

έχεις πολλά βιώματα λοιπόν εκεί!

ωραίος τόπος μα δυστυχώς αφημένος στην τύχη του..

καλή Κυριακή, ότι απέμεινε ..

:-)

JK O SΚΡΟΥΤΖΑΚΟS είπε...

ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΗ Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΣΟΥ.ΔΕΝ ΕΙΧΑ ΙΔΕΑ ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΤΟ ΘΕΜΑ.
ΕΥΧΟΜΑΙ ΚΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΝΑ ΞΕΚΙΝΗΣΕΙ ΜΕ ΑΡΚΕΤΑ ΧΑΜΟΓΕΛΑ ΚΑΙ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΑΓΧΟΣ.

Ευρύνοος είπε...

Σκρουτζάκο

καλή εβδομάδα φίλε μου..

να είσαι καλά :)

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...
Σαν την Αλίκη στην χώρα των θαυμάτων, προχωράμε βαθιά στην τρύπα..
πόσο μέσα θα φτάσουμε, κανείς δέν ξέρει..
σε κάθε τρύπα της Γαίας, της πραγματικότητας, της ανθρώπινης νόησης, της σκέψης και του Σύμπαντος, με το βλέμμα απελευθερωμένο απο κείνα που περιμένει κανείς να δεί..
Διότι, κείνα που δέν περιμένει να δεί κανείς, παρουσιάζονται μονάχα όταν ξεχάσει πως κοιτάζουν και θυμηθεί πώς βλέπουν..

Ευρύνοος
για την ομάδα Σείριος

βολτα στο Συμπαν (υψηλη αναλυση και πληρης οθονη απαραιτητα)